کد مطلب:35474 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:22

گنجینه پرسمان » اعتقادات

در فرهنگ قرآني «مرگ» به چه معناست؟

در فرهنگ قرآن مرگ به معناي «وفات» است، نه «فوت»؛ زيرا فوت به معناي زوال و نابودي است، ولي وفات به معناي اخذ تامّ و در اختيار گرفتن تمام و كمال يك حقيقت و انتقال آن به سراي ديگر است. اين كار توسط فرشتگان مأمور وفات صورت مي گيرد: «قُل يَتوفّكم مَلك الموت الّذي وُكّل بِكم ثمّ إلي ربّكم تُرجعون» سجده/11 كافران مي گفتند: آيا وقتي مرديم و در روي زمين پراكنده و گم شديم آيا دوباره زنده مي شويم. پيامبر در جواب آنان بگو: فرشته مرگ كه بر اين كارتان گمارده شده همة وجود شما را مي گيرد و چيزي از حقيقت شما روي زمين پراكنده و گم نخواهد شد؛ يعني اولا، مرگ به معناي فنا و نابودي نيست و شما نابود نخواهيد شد و ثانياً، چون تمام حقيقت شما با مردن نزد فرشته مأمور الهي محفوظ است رجوع شما با ارجاع مأمور خدا به سوي پروردگارتان خواهد بود: «ثمّ إلي ربّكم ترجعون»؛ و به جانب او برخواهيد گشت. پس مرگ وفات است، نه فوت و انسان، «متوفّي» است، نه «ضالّ» و مرگ توفّي است، نه ضلالت و گم شدن در زمين. بنابراين، انسان با انتقال به سراي ديگر سفر جديدي را آغاز مي كند و به مقصد نهايي خود مي رسد: «إلي ربّك يومئذ المساق» قيامت/30؛ [هنگام مرگ به سوي پروردگارت رفتن خواهد بود.] «النّاس نيام إذا ماتوا انتبهوا» (بحار 50/134)؛ [مردم خفته اند وقتي مردند بيدار مي شوند.] حق تعالي گاهي توفّي و اخذ تام و تمام را به خود نسبت داده مي فرمايد: «الله يتوفّي الأنفسَ حين موتها و الّتي لم تمت في مَنامها فيمسك الّتي قضي عليها الموت و يرسل الأخري إلي أجل مسمّي إنّ في ذلك لاياتٍ لقوم يتفكّروُن» زمر/42؛ [خداوند ارواح را به هنگام مرگ قبض مي كند و ارواحي را كه نمردەاند نيز به هنگام خواب مي گيرد. سپس ارواح كساني را كه فرمان مرگشان را صادر كرده نگه مي دارد و ارواح ديگري را كه بايد زنده بمانند باز مي گرداند، تا سرآمد معيّني. در اين امر نشانه‎هاي روشني است براي كساني كه اهل انديشه اند.]

بنابراين، مرگ مانند پوسيدن ميوه درخت و پراكنده شدن آن در زمين نيست، بلكه عمر بسان ميوه شيرين و پر آبي است كه پس از رسيدن، باغبان با كمال دقّت آن را مي چيند و براي هدفي برتر آماده مي سازد. مردن بسان پرواز مرغي از قفس و پر كشيدن به جهاني برتر است، نه به منزله نابود شدن مرغ او و از قفس بيرون انداختن او توسط انسان.]

---

: آية الله جوادي آملي
تفسير موضوعي قرآن ج 4 (معاد در قرآن)